Hallo allemaal! Hier weer een blog van me. Ik zou willen dat ik deze blogs vaker, beter en groter schrijf, maar helaas zit tijd me nog vaak in de weg.
Een tijdje terug heb ik een aantal vragen gekregen van studenten die net zijn afgestudeerd of nog gaan afstuderen, over hoe ik ben begonnen als illustrator. Ik heb hier al een aantal blogs over geschreven, maar ik heb daar weinig praktische tips genoemd. Ik ben nu al een aantal jaar afgestudeerd en weet nu iets meer over hoe het wereldje in elkaar zit, al zou ik mezelf zeker nog geen expert noemen.
Nu moet ik hier wel eerlijk bij zeggen dat ik denk dat ik niet de beste persoon ben om hier een blog over te schrijven. Ik ben nog niet heel lang bezig en ik heb vaak nog wel veel moeite met het opzoeken van opdrachten. Freelancen kan best moeilijk zijn, het gaat gepaard met veel irritaties, tranen, frustratie en denken dat het nú wel het einde moet zijn en dat je nooit meer een nieuwe opdracht binnen krijgt. Ik freelance nu fulltime, maar ik vond het de laatste paar jaar zeker fijn om een vast (maar wel creatief!) bijbaantje te hebben voor financiële zekerheid. Freelance is voor mij zeker niet perse het eind doel, maar toch lijkt het me goed om een aantal manieren te geven waarop je een goed begin kan hebben als freelance illustrator.
Ik ben in mijn eerste jaar aardig goed begonnen. Ik studeerde af met positief commentaar, ik had al een aantal projecten waarmee ik mee bezig kon en ging er ook met goede moed in. Toch viel het uiteindelijk mij allemaal alsnog zwaar tegen. Corona kwam eraan, projecten werden afgezegd en het duurde allemaal langer dan ik wilde. Positief commentaar betekent niet perse dat mensen je ervoor willen betalen. Wees zeker geduldig en aardig tegen jezelf. Niet alleen het eerste jaar, maar zeker weten tijdens het opbouwen van je carrière. Keep in mind: dit kan wel echt jaren duren. De gemiddelde tijd van het opbouwen van een succesvol bedrijf is 5 jaar! Ik heb ook nog niet het gevoel dat ik daar ben, dus ook ik praktiseer om de zoveel tijd deze tip: wees aardig tegen jezelf en doe alles in je eigen tijd.
In het eerste jaar zal je ook heel veel tijd hebben waarin je geen opdrachten ontvangt. Die lege maanden trekken bij nu iets meer weg, maar alsnog loop ik soms tegen een maand (of twee) aan waarin ik geen werk binnenkrijg. Blijf lekker bezig, maar pak ook je rust. Ik vul die tijd graag met persoonlijke projecten, waarvan ik er echt een heleboel heb. Wees in het eerste jaar nog een beetje blij dat je lekker bezig kan met je eigen ding en gebruik die ruimte om erachter te komen wat voor werk je wilt blijven maken. Want ook na de kunstacademie zal je steeds nieuwe wegen tegenkomen waarbij je moet kiezen welke kant je op gaat. Zorg dat je werk in je portfolio hebt wat je ook wilt maken! En blijf vooral lekker nieuwe dingen creëren, ook die niet perse te maken hebben met je professionele leven.
Een vanuit daar heb ik ook een hele makkelijke tip: zorg dat je een duidelijk portfolio hebt. Met een duidelijk portfolio bedoel ik niet perse dat je website super glanzend en mooi hoeft te zijn, maar zorg er vooral voor dat je werk er goed op uit komt. Een portfolio hoeft niet heel ingewikkeld te zijn om goed te zijn: zorg dat je website gevuld is, een duidelijke contactpagina heeft en zet je mooiste werk bovenaan (niemand scrolt toch helemaal naar onder). Maak je website zo dat het te overzien is en dat mensen in 1 klap een goede indruk van je krijgen. Ik heb een duidelijke en opvallende portfolio website (die het soms niet goed doet want ik heb alles zelf gecodeerd: NIET DOEN) en ik krijg daar nog steeds vaak complimenten over! De eerste indruk is erg belangrijk.
Maar de vraag die ik na mijn afstuderen het meest had was: hoe vind je mensen die naar je portfolio kijken? Dat is denk ik wel het moeilijkste deel van freelancen. Je hebt de wil, je hebt je portfolio klaar, je hebt heel mooi werk gemaakt en je bent helemaal klaar om in opdracht te werken. Maar hoe bereik je nu mensen (vooral die mensen die een budget hebben)? Dit is en blijft heel lastig, maar het belangrijkste antwoord voor mij was toch echt (helaas helaas) netwerken! Onderschat ook de waarde van een in-persoon gesprek niet, dat is eigenlijk het beste. Maak veel vrienden en praat ook veel met collega's die weer werk naar je door kunnen sturen.
Maar aangezien we als illustratoren toch nog vaak vrij introverte kunstenaars zijn die het liefst op hun eigen zolderkamertje werken: e-mailen is je vriend.
Dus dat betekent kei veel 'koude' emails sturen naar mensen die er niet perse om hebben gevraagd, maar er misschien wel interesse in hebben. Je wordt hiermee heel vaak genegeerd, of je krijgt een afwijzing hier en daar. Maar soms krijg je ook hele leuke, positieve reacties. Die positieve reacties zorgen er ook wel echt voor dat je ermee door gaat. Deze manier, het opzoeken van leuke bedrijven via bijvoorbeeld Instagram of Linkedin en dan de bijbehorende goede email-adressen vinden, heeft mij veel opgeleverd. Het is echt lekker veel stalken!
Wat voor mij ook nog erg fijn is als freelancer is het diversifiëren van mijn inkomen. Hiermee bedoel ik: zorg dat je inkomen niet alleen maar uit 1 bron komt. Ik verdien heel graag geld met het geven van workshops. Daar leer je weer nieuwe mensen kennen, raak je weer geïnspireerd en heb je een inkomstenbron die misschien net iets meer regulier is dan alleen maar commercieel werk. Verder vind ik het ook gewoon heel leuk om te doen, het is wel lekker om even uit je atelier te gaan om frisse kunstenaars te ontmoeten.
Ook kan je verdienen aan het hergebruiken van eerdere ontwerpen. Dit kan via je eigen webshop, door prints of ander werk te verkopen, of via webshops die jouw werk weer voor andere producten gebruiken. Hiermee ontvang je dan een bepaald percentage per verkoop van het product. Het kost je meestal niet veel en het is aan het eind van het jaar weer een klein meevallertje (maar niet altijd perse een grote vangst).
Als laatste tip heb ik nog: neem jezelf serieus als bedrijf en doe onderzoek naar prijzen, contracten, licenties en hoe andere mensen alles aanpakken. Maak met jezelf afspraken over je minimumbedrag voor een illustratie en wijk daar niet vanaf. Ga zeker niet super laag zitten qua prijs, wees je bewust van de gehele industrie. Budgetten zijn vaak lager dan wat je eigenlijk nodig hebt, dus wees vooral niet bang om extra te vragen. Als een klant afhaakt, is het niet jouw schuld, het gebeurt iedereen wel eens. Lees je goed in en doe ook je belasting, schrijf je in bij de KVK en zie jezelf écht als een bedrijf.
En blijf vooral lekker vragen stellen!